Θρησκεία

Το 1555 μ.Χ. έφτασε την Κεφαλονιά και πέρασε πέντε χρόνια σε μια σπηλιά στη Λάσση ως ερημίτης.

Το 1560, μετακόμισε στο οροπέδιο των ομαλών, όπου επισκεύασε το παρεκκλήσι που υπήρχε εκεί και ίδρυσε μια μονή που την ονόμασε ‘Νέα Ιερουσαλήμ’. Σήμερα η μονή είναι καλύτερα γνωστή ως η μονή του Άγιου Γεράσιμου και είναι το ιερότερο μέρος στην Κεφαλονιά. Η διαδρομή από το Αργοστόλι μέχρι τη μονή είναι 11 χιλιόμετρα. Για να φτάσετε στη μονή περνάτε από το χωριό Ροζάτα, όπου μπορείτε να κάνετε στάση και να απολαύσετε τη θέα του Ληξουρίου και του Αργοστολίου. Στη συνέχεια, περνάτε μέσα από τη ζώνη της Ρομπόλας και τα χωριά Φραγκάτα και Βαλσαμάτα. Μετά την πεδιάδα των 40 πηγαδιών, φτάνετε στη μονή. Η μονή είναι χτισμένη σε μια εκπληκτική τοποθεσία που περιβάλλεται από αμπέλια.

Η καινούργια εκκλησία χτίστηκε μετά το σεισμό του 1953. Στο εσωτερικό της φυλάσσονται τα λείψανα του αγίου σε μία ασημένια σαρκοφάγο. Απεβίωσε στις 15 Αυγούστου 1579, αλλά η ονομαστική εορτή γιορτάζεται στις 16 Αυγούστου. Επιπλέον γιορτάζεται και στις 20 Οκτωβρίου επειδή όταν ο τάφος του ανοίχτηκε τον Οκτώβριο του 1851, το σκήνωμά του ήταν άθικτο. Θάφτηκε και πάλι και ο τάφος ανοίχτηκε για δεύτερη φορά στις 20 Αυγούστου 1852, αλλά το σκήνωμά του ήταν ακόμα ανέπαφο. Στο εσωτερικό της παλιάς εκκλησίας, βρίσκεται η είσοδος στο ερμητήριο του αγίου. Έχει πρόσβαση μέσω ενός μεσαίου μεγέθους ανοίγματος, αλλά παραδόξως όλοι μπορούν να περάσουν ανεξαρτήτως μεγέθους. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι παρόλο που οι επισκέπτες χρειάζεται να γονατίσουν όσο βρίσκονται στο ερμητήριο, υπάρχει η θεωρία ότι δεν λερώνονται από το λασπωμένο δάπεδο.

Λόγω της δημοτικότητας του αγίου, η εκκλησία αυτή είναι παγκόσμιος χώρος προσκυνήματος και πολλοί άνθρωποι συγκεντρώνονται κάθε χρόνο για να τιμήσουν τη μνήμη του αγίου. Το σκήνωμά του είναι ανοικτό για το κοινό πέντε φορές το χρόνο. Στις 16 Αυγούστου και στις 20 Οκτωβρίου γίνονται δύο λιτανείες για να μεταφερθεί το λείψανο του αγίου στον γέρικο πλάτανο που φύτεψε ο ίδιος ο άγιος και βρίσκεται κοντά στην εκκλησία.

Ανεξάρτητα από τα πιστεύω σας, η επίσκεψη στη μονή έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και μπορείτε να θαυμάσετε τους θησαυρούς της και την πολιτισμική κληρονομιά του όμορφου νησιού της Κεφαλονιάς!

Μετά πάροδον ετών απέθανεν ο σύζυγος και έμεινε η χήρα με τα δύο τέκνα της.

Αυτή επεδόθη εις το να διαπαιδαγωγή και νουθετή τα τέκνα της επί το χριστιανικώτερον, συνάμα επεξέτεινε την ανθρωπιστική δράσιν της, βοηθούσα κάθε πτωχόν, επισκεπτομένη ασθενείς κατ’ οίκον και βοηθούσα αυτούς, ασθενείς εις νοσοκομείον και καταδίκους εν φυλακαίς, βοηθούσα και νουθετούσα αυτούς προς την χριστιανική πίστιν.

Όταν τα τέκνα της έφθασαν εις ηλικίαν το μεν πρώτον 21 ετών, ένα βράδυ καθήμενοι μετά το δείπνον εις την τραπεζαρία, το πρώτο τέκνον ησθάνθη ένα ισχυρό πόνον εις την κεφαλήν. Αμέσως έπεσε κάτω αναίσθητο, το έβαλαν εις το κρεβάτι καλέσαντες πάραυτα τον ιατρό.

Ούτος διεπίστωσε σοβαρωτάτην κατάστασιν, προετοιμάσας την κυρία δια το μοιραίον. Η κυρία ακούσασα αυτά που της είπεν ο ιατρός, κατέφυγε εις το εικονοστάσιο της οικίας της και γονυκλινής όλη την νύκτα εδέετο εις την Παναγίαν δια την σωτηρίαν του υιού της. Το πρωί δυστυχώς απεβίωσε το παιδί της.

Αυτή παρ’ όλο το πένθος και την μεγάλη λύπη της, συνέχισε την χριστιανική και ανθρωπιστική δράσι της. Μετά πάροδον όμως ενός έτους, ένα βράδυ ευρισκομένη πάλι μετά του ετέρου υιού της εις την τραπεζαρία, βλέπει απροόπτως το παιδί της να βγάζη μία κραυγή πόνου και να πίπτη κάτω αναίσθητο, όπως και το πρώτο της παιδί. Αμέσως κάλεσε τον ιατρό, όστις διεπίστωσε την ιδία περίπτωσι με το πρώτο της παιδί, αποφανθείς ότι δεν υπάρχει ουδεμία ελπίς διασώσεως αυτού. Αυτή κλαίουσα και εν απελπισία ευρισκομένη, κατέφυγε πάλι εις το εικονοστάσιο της οικίας της, και γονυκλινής όλη την νύκτα μετά δακρύων παρεκάλει τον Θεό, την Παναγία, και τον Άγιο Γεράσιμο, όπως σώσουν το παιδί της, και λόγω της χριστιανικής της δράσεως, την λυπηθούν και αποδώσουν πλήρως την υγείαν του παιδιού της. Δυστυχώς την επομένη, που ήλθεν ο ιατρός, διεπίστωσε τον θάνατο του υιού της.

Τότε η Κυρία εκμανείσα μετεβλήθη εις θηρίον ανήμερον, παύσασα τελείως την προηγουμένη δράσιν της, υβρίζουσα συνεχώς τον Θεό και τους αγίους, μη δεχομένη κανένα εις την οικίαν της. Έδωσε δύο φωτογραφίας των παιδίων της εις καλόν ζωγράφον, να της φτιάξη τα δύο πορτραίτα εις φυσικόν μέγεθος, τα όποια όταν ο ζωγράφος της παρέδωσεν, αυτή τα επλαισίωσε με πολυτελή πλαίσια, και εκκενώσασα των επίπλων το σαλόνι της, τα εκρέμασεν εις τους δύο τοίχους το εν απέναντι του άλλου, καλύψασα αυτά δι’ υφάσματος – τούλι – τοποθετήσασα κάτωθεν αυτών από ένα κηροπήγιον με μία λαμπάδα, τας οποίας κάθε τόσον ήναπτε και ατενίζουσα τα τέκνα της συζητούσε με αυτά.

Μία των ημερών, ο Παπα-Μπασιάς εμβάς εις πλοιάριον από εκείνα που την εποχήν εκείνη εκτελούσαν το πέρασμα Ληξουρίου – Αργοστολίου επήγε εις Αργοστόλιον. Εξελθών του πλοιαρίου με την ράβδο του, σιγά σιγά επήγαινε κατευθείαν εις την οικίαν της κυρίας αυτής. Φθάσας εκεί εκτύπησε την θύρα. Εβγήκε εις το παράθυρον η κυρία, και ιδούσα τον Παπά-Μπασιά τον οποίο δεν εγνώριζε, εξεμάνη υβρίζουσα αυτόν με τας χυδαιοτέρας φράσεις.

Ο Παπά-Μπασιάς, δίχως να ταραχθή, ήρεμα – ήρεμα την παρακάλεσε δια τρίτη φοράν να του ανοίξη, που ήθελε κάτι να της ειπή. Αυτή έτι περισσότερον συνέχισε να τον υβρίζη. Τότε ο Παπά-Μπασιάς είπε: «Ή μου ανοίγεις, ή ανοίγω», και με την ράβδο του έκανε το σημείο του Σταυρού εις την πόρταν, ήτις αυτομάτως ήνοιξε, και ήρχισεν ο Παπά-Μπασιάς να ανέρχεται την κλίμακα. Η κυρία ιδούσα αυτό που έγινε, έμεινεν άφωνος μη δυναμένη να εκστομίσει ούτε λέξιν.

Ο Παπά-Μπασιάς προχώρησε κατ’ ευθείαν εις το σαλόνι (ασφαλώς Θεία βουλήσει) ειπών εις την κυρίαν να τον ακολουθήση. Ήνοιξε την θύρα του σαλονιού, και λέγει εις την κυρία: κάθισε εις την γωνίαν και θα ιδής κάτι που δεν το επερίμενες. Σταθείς επ’ ολίγον εις προσευχήν ο Παπά-Μπασιάς, βλέπει η κυρία να σηκώνονται τα δύο σκεπάσματα των εικόνων των παιδιών της, και να κατέρχωνται ζωντανά εις το μέσον του δωματίου, να εξάγουν ταυτοχρόνως δύο περίστροφα, ταυτοχρόνως να πυροβολή ο ένας τον άλλον, και οι δύο ταυτοχρόνως να πίπτουν νεκροί επί του δαπέδου.

Κατόπιν του γεγονότος τούτου ευρέθησαν τα πορτραίτα ως πρότερον, σαν να μην είχε συμβή τίποτε.Η κυρία άφωνος και τρομαγμένη παρακολουθούσε τα διατρέξαντα, και τότε ο Παπά- Μπασιάς της λέγει: Κυρία μου ο Θεός δια να σε αγαπά σε εφύλαξε να μην ιδής αυτό πού είδες τώρα, και επήρε μαζί Του τα δύο τέκνα σου δια φυσικού θανάτου, διότι τα δύο σου τέκνα είχαν αγαπήσει μίαν και την αυτή γυναίκα, και επρόκειτο να σκοτωθούν δια του τρόπου που είδες δι’ αυτήν. Ως εκ τούτου να μεταμεληθής, καί να ευχαριστής τον Θεό, και να συνεχίσης την προτέρα σου χριστιανικήν δράσιν.

Πραγματικά αυτή μεταμεληθείσα, επεδόθη ψυχή και σώματι εις την προτέραν της δράσιν και εις μεγαλυτέραν κλίμακα».

(ΠΗΓΗ βιβλίο «Άγιος Παναγής Μπασιάς», πρωτοπρεσβ. Κων. Σ. Γκέλη. Αθήναι, 1987.)

Τα σώματα των τριών Αγίων έμειναν για πάρα πολλά χρόνια άγνωστα, μέχρι που η Πρόνοια του Θεού θέλησε να τα αποκαλύψει με θαυματουργικό τρόπο. Στο νησί ζούσε κάποιος επιφανής και πλούσιος κάτοικος, ο οποίος ονομαζόταν Μιχαήλ και έπασχε από μία μορφή λέπρας, την ελεφαντίαση. Ο Μιχαήλ απευθύνθηκε στους γιατρούς, δαπανώντας μάλιστα και ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας του, για να μπορέσει να θεραπευτεί από την ασθένειά του, αλλά δυστυχώς δεν βρήκε πουθενά την ποθούμενη θεραπεία. Κάποιο βράδυ εμφανίσθηκαν σε όραμα στον ύπνο του τρεις άνδρες με μορφές αγγέλων και του είπαν ότι θα θεραπευτεί μόνο, εάν βρει τα άταφα σώματά τους. Όταν ο Μιχαήλ ξύπνησε, δεν γνώριζε ούτε τα ονόματα των τριών ανδρών ούτε και τον τόπο, όπου αυτά βρίσκονταν. Συνάντησε όμως έναν χοιροβοσκό, ο οποίος του διηγήθηκε ότι ακολουθώντας έναν χοίρο που είχε απομακρυνθεί από το υπόλοιπο κοπάδι, μπήκε σε ένα πυκνό δάσος και εκεί αντίκρισε τρία άταφα και άφθορα σώματα, από τα οποία αναδίδονταν μία υπέροχη ευωδία. Τότε ο Μιχαήλ κατάλαβε ότι πρόκειται για τους εμφανισθέντες στον ύπνο του τρεις Αγίους. Αμέσως ανέβηκε στο άλογό του και κατευθύνθηκε με οδηγό τον χοιροβοσκό προς το δάσος, όπου βρίσκονταν τα ιερά λείψανα των τριών Αγίων μέσα σε άπλετο φως. Αφού προσκύνησε με ευλάβεια τα τρία φεγγοβολούντα ιερά σκηνώματα και παρακάλεσε με δάκρυα τους Αγίους, αμέσως η λέπρα εξαφανίσθηκε και επέστρεψε στο σπίτι του εντελώς υγιής. Λόγω της θαυματουργικής φανέρωσης των ιερών λειψάνων των τριών Αγίων και της ανάδειξής τους από την αφάνεια, τους δόθηκε η προσωνυμία «Άγιοι Φανέντες», με την οποία μέχρι σήμερα είναι περισσότερο γνωστοί.

Αξιοσημείωτη είναι και η επιτόπια προφορική παράδοση, σύμφωνα με την οποία τρεις Άγιοι με τα ονόματα Γρηγόριος, Θεόδωρος και Λέων έφθασαν κάποτε στη Σάμη της Κεφαλληνίας και έζησαν ως ασκητές. Πολλά χρόνια μετά την κοίμησή τους ανακαλύφθηκαν τα λείψανά τους σε ένα σπήλαιο στο όρος Αυλοχώρι και προς τιμήν τους κτίσθηκε η μονή των Αγίων Φανέντων.

Σύμφωνα με τα λατινικά συναξάρια η επ’ ονόματι των τριών ομολογητών Αγίων της Κεφαλληνίας ιστορική ιερά μονή ανεγέρθηκε στον τόπο της θαυματουργικής ανεύρεσης των ιερών τους λειψάνων με δαπάνη του θεραπευθέντος από τη λέπρα Μιχαήλ.

Η μονή των Αγίων Φανέντων είναι κτισμένη στην κορυφή της νότιας ακροπόλεως της αρχαίας Σάμης και σε υψόμετρο 226μ. Η ίδρυσή της χρονολογείται πριν το 1264 μ.Χ. και τα σωζόμενα ερείπια ανάγονται στη μεταβυζαντινή εποχή. Μετά την κατάληψη της Κεφαλονιάς από τους Νορμανδούς το 1185 μ.Χ. άρχισε η βαθμιαία παρακμή της μονής, που οφείλεται και στην αρπαγή των ιερών λειψάνων των Αγίων από τους Ενετούς και τη μεταφορά τους στη Βενετία, όπου φυλάσσονται μέχρι σήμερα μέσα σε μαρμάρινη λάρνακα στον μεγαλοπρεπή ναό του Προφήτου Ζαχαρία. Στα τέλη του 15ου μ.Χ. αιώνα έχουμε την επανασύσταση της μονής, η οποία μέχρι και τον 18° μ.Χ. αιώνα ακτινοβολεί προσελκύοντας πολλούς μοναχούς, προσκυνητές, αλλά και ξένους περιηγητές.

Η θρησκευτική πολιτική των Άγγλων στα Επτάνησα οδήγησε στις αρχές του 19ου μ.Χ. αιώνα στην ερήμωση της μονής, η οποία ολοκληρώθηκε με τους σεισμούς του 1953 μ.Χ., που κατερείπωσαν το ιστορικό μοναστήρι. Από το τέμπλο του καθολικού της ιστορικής μονής διασώθηκε η παλαιά εφέστια εικόνα των τριών Αγίων, που χρονολογείται το 1654 μ.Χ. και φυλάσσεται σήμερα στον περικαλλή ιερό ενοριακό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Σάμης. Δίπλα στα ερείπια της μονής ανεγέρθηκε αργότερα παρεκκλήσιο, όπου κάθε χρόνο την Κυριακή των Αγίων Πάντων εορτάζεται πανηγυρικά η μνήμη των τριών ομολογητών και παλαιότερων Αγίων της Κεφαλονιάς.

Μόλις η νεαρή κοπέλα αντίκρισε την εικόνα, ανασηκώθηκε στα δύο της πόδια και με αργά προσεκτικά βήματα, την προσκύνησε . Μετά από αυτό ο Κόντες πήρε απόφαση να χτιστεί η εκκλησία της Παναγίας στο μέρος στο οποίο βρέθηκε η εικόνα. Πηγαίνοντας όμως οι εργάτες εκεί, ήρθαν αντιμέτωποι με κάτι συγκλονιστικό.

Ο σωρός με τα ξερά χόρτα στον οποίο είχε τοποθετήσει ο εργάτης την εικόνα είχε ανθήσει και μέσα από τα ξερά κλαδιά διακρινόταν πράσινα φύλλα και μικρά ανθισμένα μπουμπούκια κρίνων.

Έτσι χτίστηκε η εκκλησία που μετέπειτα έγινε ιερά μονή, η οποία στο πέρασμα του χρόνου καταστράφηκε και οι πληροφορίες που διασώζονται είναι ελάχιστες.

Το μόνο που σώθηκε ακέραιο είναι η εφέστιος εικόνα της Μονής που δεσπόζει στη σημερινή εκκλησία της Παναγίας της Γραβαλιώτισσας και σε ανάμνηση εκείνου του θαύματος και κάθε Δεκαπενταύγουστο, στην εορτή της, ανθίζουν, ανεξήγητα, οι ξεροί κρίνοι, τους οποίους μαζεύουν οι γυναίκες του χωριού από τον Απρίλιο μέχρι το Μάιο και τους τοποθετούν στα εικονίσματα των σπιτιών τους αφήνοντάς τους να ξεραθούν.

Την πρώτη του Αυγούστου παίρνουν τους ξερούς κρίνους και τους πηγαίνουν στην εκκλησία.

Ο ιερέας της εκκλησίας ανοίγει τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας και τοποθετεί τους κρίνους μέσα σε αυτή. Από τις 10 έως τις 15 Αυγούστου τα ξερά κλωνάρια των κρίνων βγάζουν πράσινα φύλλα και ένα ολόδροσο μπουμπούκι, το οποίο είναι έτοιμο να ανθίσει.

Έτσι στην εορτή της Παναγίας, μετά το τέλος της θείας λειτουργίας ο ιερέας ανοίγει την εικόνα και βγάζει τους ανθισμένους κρίνους και τους μοιράζει σε ευλογία των πιστών.

«Πρόκειται για ένα ανεξήγητο φαινόμενο, που συμβαίνει κάθε χρόνο τον Δεκαπενταύγουστο και κρατά θερμή την πίστη όλων των Κεφαλλονιτών, αλλά και του κόσμου που έρχεται να προσκυνήσει και να λάβει την ευλογία από την εικόνα της Παναγίας της Γραβαλιώτισσας» .